Urząd Gminy Kowiesy

Teksty dotyczące miejscowości Jeruzal oraz obiektów znajdujących się na jej terenie zostały zaczerpnięte z pracy na temat Jeruzala autorstwa Pani Wiolety Tomczyńskiej - mieszkanki tej miejscowości. Autorce bardzo dziękujemy  za ich udostępnienie i wyrażenie zgody na ich publikację na stronach gminy Kowiesy.

Jednocześnie przepraszamy za wcześniejsze ich podanie bez umieszczenia danych o autorce.

 Jeruzal to piękna, malowniczo położona miejscowość w centralnej Polsce, w powiecie skierniewickim i w gminie Kowiesy w otoczeniu Bolimowskiego Parku Krajobrazowego.
 Jeruzal prawdopodobnie powstał w XII wieku. Początkowo istniała „Stara Wieś”, która obejmowała tereny wzdłuż rzeki Gaczny (Chojnatki) i należała do powiatu Biała Rawska.
 Po skonfiskowaniu posiadłości plebańskich przez cara w 1867 roku i uwłaszczeniu chłopów, ludność zaczęła osiedlać się po drugiej stronie rzeki i tak powstał „Jeruzal Poduchowny”, który należał do powiatu Mszczonów.
 Pierwszym budynkiem w „Jeuzalu Poduchownym” była drewniana karczma, która znajdowała się naprzeciw kościoła.
 Właścicielem tej karczmy był ksiądz Ignacy Dąbrowski. Dochody ze sprzedaży napojów alkoholowych były tak duże, że gdy karczma spłonęła, ksiądz długo nie mógł o niej zapomnieć.
 W XVI wieku w Jeruzalu mieszkał ród Jaruzelskich, a miejscowość nosiła nazwę „Jaruzel”.
 Ród ten był spokrewniony z Łajszczewskimi i pieczętował się herbem Ślepowron. Po pewnym czasie nazwa miejscowości została uszlachetniona i od tego czasu nosi nazwę Jeruzal.
 Starsi mieszkańcy wsi powiadają, iż Jeruzal otrzymał nawet prawa miejskie. Istniały nazwy ulic, było kilka sklepów, a w każdy wtorek miesiąca odbywały się targi.
 Na placu, gdzie obecnie stoi remiza strażacka, w kierunku kościoła, sprzedawano bydło, trzodę chlewną i ptactwo domowe.
 Po II wojnie światowej powstał projekt wybudowania w Jeruzalu 11-letniej szkoły ogólnokształcącej.
 Projekt ten cieszył się ogromnym poparciem; duży wkład w budowę szkoły wniósł marszałek Władysław Kowalski.
 Budowę rozpoczęto w 1952 roku, natomiast do użytku budynek został oddany w 1954 roku. Stanowił on część zaprojektowanego gmachu.
 W latach 1954 – 1972 w Jeruzalu miała siedzibę Gromadzka Rada Narodowa, której przewodniczył Józef Wójcik.
 Po 1970 roku pojawiły się pogłoski, że Jeruzal będzie wsią turystyczno – wypoczynkową, ze względu na piękno otaczającego go krajobrazu i wyjątkowy klimat.
 Nadeszły jednak bardzo ciężkie czasy i plany nie zostały zrealizowane.

• autor: Wioleta Tomczyńska